• اعاده قضاوت چیه و در چه شرایطی امکان پذیره؟

 

• دستور موقت یا قضاوت فوری چیه و چه ویژگیایی داره؟

 

• دادستان کیست و چه وظایفی برعهده داره؟

 

قوانین ماهوی و شکلی و فرق اونا

 

1. قوانین ماهوی

 

چیزی که در قوانین ماهوی تصویب و تعریف می شه، چیستی پدیده های حقوقیه. یعنی، در قوانین ماهوی یک امر حقوقی، از زوایای مختلف تعریف می شه تا معنی واحدی از اون در جامعه وجود داشته باشه. با وجود تعریف واحد از پدیده های حقوقی و کیفری، تشتتِ حاصل از برداشتای متفاوت از بین خواهد رفت و به کار بردن هر واژه، تنها معنی قانونی رو به ذهن متبادر می کنن.

 

ازجمله قوانین ماهوی که قانون گذاران واسه تصویب و اجرای اون حساسیت ویژه ای نشون میدن، قانون مجازات هر کشوره. قانون مجازات اسلامی در جمهوری اسلامی ایران، چیستی هر بزه و معنی دقیق اون، نتیجه احتمالی از بزه و بعضی وقتا روشای ارتکاب اونو توضیح می ده؛ به طور مثال؛ در این قانون واسه تعریف چیستی جرم محاربه اومده که با کشیدن اسلحه واقع می شه و نتیجه اون سلب امنیت عمومیه. بعضی وقتا در این قانون واسه تعریف معنی بزه، به شرایط زمانی و مکانی بزه هم توجه می شه. مثلا سرقت حدی که باعث قطع عضوه، باید در زمانی واقع شه که قحطی در جامعه گسترده نباشه.

 

با این تعاریف، قانون گذار معنی واحدی از هر جرم رو مشخص می کنه تا قضات و همه مردم بدونن که چه رفتاری، در چه شرایطی جرمه و تحت تعقیب قرار خواهد گرفت.

 

 

2. قوانین شکلی

 

بیشتر قوانین شکلی به بررسی روند رسیدگی به امور و وظایف دادگاها و دستگاه قضایی و سازمانای دولتی می پردازند. ازجمله ی این قوانین، آیینای رسیدگی و قوانین ثبتی هستن. قانونای آیین قضاوت مدنی و کیفری روند رسیدگی به پروندهای حقوقی و کیفری رو در تموم مراحل، از مرحله ابتدایی تا ختم رسیدگی بررسی نشون میده و وظایف دستگاه قضایی و اصول و مقررات مربوطه رو توضیح میدن. قوانین ثبتی هم مراحل ثبت و ضبط اسناد، املاک و سجل احوال رو در ادارات ثبت توضیح میدن.

 

قوانین شکلی و ماهوی علاوه بر موارد نامبرده، فرق دیگری هم دارن. قوانین شکلی پس از تصویب، بر رسیدگیایی که پیش از تصویب اونا شروع شدن مو?ثرند. فرضاً اگه متهمی قبل از تصویب قانون آیین قضاوت کیفری جدید در سال 94 به اتهام جرمی تعقیب شده باشه، مقررات قانون جدید در مورد پرونده ی کیفری اون مو?ثر هستش.

 

 

قوانین ماهوی کیفری مثل جرم انگاشتن رفتاری خاص، بر رفتارهایی که قبل از تصویب و اجرای اون قانون انجام شدن تا?ثیر ندارن؛ یعنی اگه شخصی در سال 1390 انجام دهنده رفتاری شه و اون رفتار با تصویب قانونی در سال 1392 جرم تلقی شه، انجام دهنده به دلیل اون رفتار تعقیب نخواهد شد. از این قانون ی مهم به عنوان «قانون ی عطف به ماسبق نشدن قوانین ماهوی» یاد می شه. این در قوانین شکلی به طورعکس صورت میگیره. یعنی قوانین شکلی عطف به ماسبق می شن، چون باور بر اینه که قوانین شکلی بیشتر به نفع متهم هستن.

 

معنی قانون آیین قضاوت کیفری

 

 

قانون آیین قضاوت کیفری در تقسیم بندی قوانین در گروه قوانین شکلی قرار میگیره؛ قانونی که به بررسی روند پیگیری و تعقیب پروندهای کیفری می پردازد. شاید قانون آیین قضاوت کیفری جزء معدود قوانینی باشه که در متن اون، خود قانون تعریف شده. این قانون مقررات تموم مراحل تعقیب کیفری رو تعیین می کنه. تعقیب کیفری شامل مراحل کشف جرم، تعقیب متهم، تحقیقات مقدماتی، واسطه گری، ایجاد صلح بین دو طرف، تعیین نحوه ی رسیدگی، ارسال رأی، طرق اعتراض به آراء و اجرای آراءه. علاوه بر اینکه قانون آیین قضاوت کیفری مقررات مراحل مختلف قضاوت کیفری رو مشخص می کنه، وظایف مقامات و افرادی رو که در این مراحل دخالت دارن هم به روشنی تعیین کرده.

 

گرچه قانون آیین قضاوت کیفری مراحل تعقیب کیفری رو مشخص کرده و قوانین اونو مشخص می کنه، اما باید در هر حالتی حقوق متهم، جامعه و بزه دیده رو رعایت کنه؛ یعنی قوانین آیین قضاوت کیفری طبق اصل بیزاری شهروندان از اصول اساسی قانون اساسیه. دیگر اینکه بزه دیده هم به عنوان قربونی و متضرر از جرم مورد حمایت این قانونه.

 

قانون آیین قضاوت کیفریِ ایران، در آخرین تغییرات خود در سال 1394، با اصلاحاتی تصویب و به اجرا گذاشته شد. احترام به حقوق متهم و توجه به آزادیای فردی و حریم شخصی شهروندان نکات ویژه ای هستن که در این قانون به اون پرداخته شده. باخبر شدن از مقررات این قانون باعث اجرای هرچه بهتر اون میشه.